اثر کود ورمی کمپوست و قارچ مایکوریز glomus intraradices روی خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک توت فرنگی fragaria ananassa duch و توانایی های زیستی کنه تارتن دو لکه ای tetranychus urticae koch

اثر کود ورمی کمپوست و قارچ مایکوریز glomus intraradices روی خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک توت فرنگی fragaria ananassa duch و توانایی های زیستی کنه تارتن دو لکه ای tetranychus urticae koch در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح فاکتوریل بر پایه کاملا تصادفی طی سال های 1392-1391 مورد بررسی قرار گرفت. کاشت بوته های توت فرنگی 15 روزه درون گلدان هایی با قطر 30 و ارتفاع 25 سانتی متر انجام گرفت. کود ورمی کمپوست در چهار سطح 0، 10، 30 و 50 درصد (حجمی) و قارچ مایکوریزا در دو سطح 0 و 15 گرم برای هر گلدان با خاک مخلوط گردید. آزمایشات در شرایط گلخانه با دمای 2 ± 25 درجه ی سانتی گراد، رطوبت نسبی 5 ± 60 درصد و شرایط نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. اندازه گیری نیتروژن نشان داد که با افزایش غلظت ورمی کمپوست از سطح صفر تا 50 درصد، میزان نیتروژن خاک نیز افزایش یافت. در حالی که درصد نیتروژن بافت برگ تا سطح 30 درصد افزایش و پس از آن تا سطح 50 درصد کاهش یافت. نسبت کربن به نیتروژن (c:n) بافت برگ در بستر کشت شاهد تفاوت معنی داری با نسبت مذکور در بافت برگ بستر کشت ورمی کمپوست 50 درصد نداشت. در حالی که این نسبت در بافت برگ ورمی کمپوست 30 درصد کاهش معنی داری را نشان داد. نتایج این بررسی روی صفات توت فرنگی، نشان داد که تیمار ورمی کمپوست 30 درصد به همراه مایکوریزا باعث افزایش معنی دار در میانگین وزن یک میوه رسیده در بوته (50%)، میانگین قطر عرضی یک میوه رسیده در بوته (55%)، میانگین مساحت برگ های کامل در بوته (111%)، قطر طوقه در بوته (56%)، وزن خشک گیاه در بوته (58%)، میانگین تعداد میوهای رسیده در بوته (176%)، شاخص کلروفیل برگ (20%) و میانگین تعداد برگ های کامل در بوته (47%) در مقایسه با شاهد گردید. نتایج زیست سنجی کنه تارتن دو لکه ای روی برگ های جدا شده و گیاه کامل نشان داد که غلظت های مختلف ورمی کمپوست و قارچ همزیست مایکوریزا مخلوط شده با بستر کشت تاثیر معنی داری روی رشد، تولید مثل و شاخص های جدول زیست باروری کنه داشت. در شرایط گلخانه، با افزایش غلظت ورمی کمپوست در بستر کشت تا سطح 50 درصد، نرخ ذاتی افزایش (rm)، میزان تخم ریزی، طول دوره تخم ریزی و طول عمر کنه ماده نسبت به شاهد (بدون ورمی کمپوست) به ترتیب 25/26، 99/66، 75/49 و 97/30 درصد کاهش نشان داد. وجود مایکوریزا در بستر کشت توت فرنگی، شاخص های مذکور را در کنه های ماده به ترتیب 25/1، 76/22، 29/18 و 16/13 درصد نسبت به بوته های فاقد مایکوریزا کاهش داد. به طور کلی، تیمار ورمی کمپوست 30 درصد به عنوان مناسب ترین تیمار از نظر افزایش رشد و عملکرد توت فرنگی مشخص گردید همچنین این تیمار با افزایش مقاومت گیاه منجر به کاهش قابل ملاحظه ای در فاکتور های رشدی و تولید مثلی کنه تارتن دونقطه ای گردید. مطالعه حاضر، اولین پژوهش در زمینه تاثیر کود ورمی کمپوست و قارچ همزیست مایکوریزا روی شاخص های جدول زیست باروری کنه t. urticae محسوب می گردد.